Chuyên gia cảnh báo: Nguy hiểm khi dùng lại đơn thuốc cũ

Vẫn còn tình trạng lạm dụng kháng sinh trong cộng đồng

PGS.TS Lương Ngọc Khuê – Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho hay kháng thuốc là mối đe dọa thường trực đối với an ninh y tế công cộng tại Việt Nam. Ngành y tế cam kết sẽ làm việc với tất cả các ngành để nâng cao nhận thức về mức độ nghiêm trọng của kháng thuốc.

Chính vì vậy, ngành y tế khuyến khích các đối tác từ ngành nông nghiệp, bệnh nhân, giới truyền thông, các nhà hoạch địch chính sách và cả cộng đồng thực hiện chung tay giúp chấm dứt tình trạng lạm dụng và sử dụng kháng sinh sai mục đích.

Thông tin trên được đưa ra trong buổi họp báo quản lý sử dụng kháng sinh cho tương lai không lạm dụng – không dùng sai chỉ định diễn ra chiều 21/11 tại Hà Nội.

PGS.TS Lương Ngọc Khuê – Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế)

cảnh báo tình trạng lạm dụng kháng sinh trong cộng đồng

Cũng theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, hiện nay vẫn còn tình trạng lạm dụng kháng sinh trong cộng đồng, người dân mua thuốc kháng sinh dễ “như mua rau”, cứ ra hiệu thuốc là mua được kháng sinh.

GS.TS Ngô Quý Châu- Phó Giám đốc Phụ trách quản lý, điều hành Bệnh viện Bạch Mai cũng cảnh báo tình trạng, một số bệnh nhân khi thấy có dấu hiệu gợi ý nhiễm trùng như hơi sốt, ho đã ra hiệu thuốc mua thuốc kháng sinh. Có người lại dùng lại đơn thuốc cũ cách đây 3-4 năm. Nhiều ra hiệu thuốc kể bệnh, người bán thuốc tự động bán thuốc cho, thông thường bao giờ cũng kèm thuốc kháng sinh. Việc tự mua thuốc như thế này có thể không phù hợp về liều, về thuốc so với mặt bệnh…

“Chẳng hạn một liều cần uống 3g/ngày song người bệnh chỉ uống một nửa liều. Điều nguy hiểm là khi uống kháng sinh mà không đủ liều sẽ dẫn tới việc vi khuẩn thích nghi dần và là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Thậm chí có bệnh nhân mới uống được 2-3 ngày thấy đỡ bệnh đã tự ý ngưng sử dụng kháng sinh”- GS.TS Ngô Quý Châu nêu thực trạng.

Kháng thuốc: vấn đề không chỉ của riêng quốc gia nào

PGS.TS Lương Ngọc Khuê cảnh báo, kháng thuốc là hiểm họa ngày càng lớn đối với con người và nền kinh tế Việt Nam do việc sử dụng kháng sinh ngày càng gia tăng và thiếu kiểm soát trong y tế cũng như trong chăn nuôi. Việc đầu tư, nghiên cứu cho ra đời các kháng sinh mới đã giảm trong nhiều thập kỷ nay, dẫn đến sự thiếu hụt các kháng sinh có hiệu quả để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn do vi khuẩn đa kháng.

Kháng thuốc ngày nay không chỉ của riêng quốc gia nào mà là vấn đề y tế toàn cầu, đặc biệt nổi trội ở các nước đang phát triển, thế giới mỗi năm có hàng chục ngàn người tử vong do kháng thuốc và phải chi phí hàng chục tỷ đô la cho kháng thuốc.

Ông Khuê cũng cho biết, từ năm 2013, Việt Nam đã hưởng ứng lời kêu gọi của WHO “Không hành động hôm nay, ngày mai không thuốc chữa” và là một trong số các nước đi đầu trong việc xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia về chống kháng thuốc giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2020. Việt Nam đã xây dựng chiến lược quốc gia phòng chống nhiễm khuẩn bệnh viện

Tới đây Bộ Y tế sẽ chỉ đạo các bệnh viện có khảo sát đánh giá kết quả thực hiện các giải pháp chống kháng kháng sinh. Đồng thời kêu gọi các nhân viên y tế, bệnh nhân, người nhà bệnh nhân, cộng đồng cùng chung tay chấm dứt tình trạng lạm dụng và sử dụng kháng sinh sai mục đích.

Các chuyên gia y tế cho rằng việc dùng lại đơn thuốc cũ để tự ý đi mua thuốc về dùng là rất nguy hiểm (Ảnh minh họa)

WHO, FAO cam kết tiếp tục hỗ trợ Việt Nam phòng chống kháng thuốc

Tại cuộc họp, Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống kháng thuốc và các đối tác quốc tế bao gồm WHO và  FAO kêu gọi tất cả các ngành tại Việt Nam tăng cường và phối hợp hành động tốt hơn nữa trong cuộc chiến chống kháng thuốc (AMR).

Theo TS Kidong Park, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, chúng ta không còn thời gian nữa mà phải hành động ngay từ hôm nay. WHO và FAO cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong những nỗ lực phòng chống kháng thuốc. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả, cần phải tăng cường kiểm tra việc bán thuốc không theo đơn, áp dụng chế tài mạnh để xử lý, tránh tình trạng lạm dụng và tự ý sử dụng kháng sinh sai mục đích.

TS Kidong Pảk cũng cho hay, trong những năm tới, WHO sẽ tập trung củng cố vai trò của các cán bộ y tế trong cuộc chiến chống lại việc lạm dụng và sử dụng kháng sinh sai mục đích. “Chúng tôi rất hoan nghênh việc Tổng hội Y học Việt Nam (VMA) đã trở thành đối tác mới của chúng tôi để thực hiện việc giáo dục và khuyến khích bác sĩ và dược sĩ sử dụng kháng sinh hợp lý.”- TS Kidong Park  nói

Cũng tại sự kiện này, WHO và VMA đã ra tuyên bố chung để khẳng định cam kết của mình sẽ hợp tác trong việc phòng chống kháng thuốc.

Bộ Y tế (MOH) và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (MARD) đã bắt đầu đánh giá lại Kế hoạch hành động quốc gia về kháng thuốc để đảm bảo sự hợp tác điều phối giữa các ban ngành trong việc phát triển kế hoạch hành động cho năm tới.

Theo TS Lieberg, kháng sinh không phải lúc nào cũng là câu trả lời cho các bệnh truyền nhiễm ở động vật, và do đó việc người nông dân, người bán thuốc và ngay cả bác sỹ thú y nhận thức rõ hơn về những nguy cơ do kháng thuốc gây ra và sử dụng kháng sinh có trách nhiệm là hết sức quan trọng. Việc này không chỉ để bảo vệ sức khỏe của động vật, con người mà còn để duy trì sự hiệu quả của kháng sinh trong việc điều trị các bệnh ở động vật.